آیا میدانیدکه:
رموز محبوبیت و خوش نامی چیست؟
با مردم چگونه برخورد کنیم؟
معاشرت درست و نادرست کدام است؟ همنشینی مفید و زیان بار چیست؟
عوامل تحکیم رابطه ها یا گسست رابطه ها کدام است؟
حکمتهایی را برگرفته از اولیی الهی برمی شمریم که توجه به آنها و کاربردشان در بهینه سازی روابط ما با دیگران سودمند است.
هنر همزیستی: روحیه سازگاری با دیگران و کنار آمدن با توقعها، سلیقهها، خواستهها و حرفها به تدریج برای انسان "جا" باز میکند.این روحیه هم وقتی فراهم میآید که انسان هم "حقوق" دیگران را بشناسد، هم تصمیم به مراعات آنها داشته باشد و تنها "خود" برایش مطرح نباشد. چون چنین خصلتی ایجاد تنش میکند و دیگران را از پیرامون فرد ، فراری میدهد.باید پذیرفت که سلیقهها و روحیههای همه یکسان نیست و همه ذوق و پسند و راه و روش ما را ندارند. ما هم چارهای جز زیستن با آنان نداریم، پس باید" مدارا" کنیم. این همان همزیستی است که هر که ندارد ، مطرود و مایوس و تنها میشود.
سلوک شایسته: برخورداری از اخلاق کریمانه و آراستگی به صفات خوب و رفتارهای انسانی، محبوبیتآور است. کیست که نخواهد محبوب دلها شود و مورد توجه و محبت دیگران قرار گیرد و " قلعه دلها " را بگشاید؟ اما راه و روش آن چیست و کلید گشودن قلوب کدام است؟مگر میتوان با زور، دلی را بهدست آورد یا در خانه دلی جای گرفت؟ اگر تواضع و خاکساری عاملی برای محبوبیت است، احسان و نیکی و بخشندگی عامل دیگری می باشد و "حسن خلق" و سلوک والا و اخلاق متعالی، عامل سوم. ما بینیاز از دوست نیستیم. نداشتن دوست، نوعی غربت و تنهایی است. به فرموده حضرت امیرعلیهالسلام: <غریب، کسی است که "دوست" نداشته باشد>
انسانها تا چه حد برای دیگران مفیدند؟: ارزش هرکس به اندازه خدمت و خوبی و نفعی است که از او به دیگران میرسد. میزان محبوبیت مردم در دلها نیز بستگی به اندازه خیری دارد که از آنها عاید دیگران شود. سرور، کسی است که خدمتی به دیگران کند.به فرموده امام علی علیهالسلام: <بهترین مردم کسی است که به مردم سود برساند.>پیامد چنین رفتارهایی چیست؟ جز آنکه محیطی سرشار از صفا و گرمی برای انسان و جامعه پدید میآورد و الفتها را میافزاید و زندگیها را صفا میبخشد؟ چه لذتبخش است زیستن در کنار افرادی که نیکوکاری، خوشرفتاری، نوعدوستی، خیررسانی، مهرورزی و خیرخواهی جزء سرشت و خصلت همیشگی آنان است.
مردم جوشی: روحیه انزواطلبی و فردگرایی و خودخواهی، فرد را از چشمها و دلها میاندازد. برعکس، انس و الفت و جوشیدن و گرمگرفتن با مردم، عواطف و محبتهای آنان را فراهم میآورد. خداوند، از نعمتهای خویش، ایجاد الفت بین دلهای مردم را یاد میکند. حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله نیز میفرماید: <بهترین مومنان کسی است که مایه الفت مومنان باشد و کسی که نه دیگران با او انس و الفت بگیرند ، نه او با دیگران الفت داشته باشد ، خیری در او نیست.> کسی که با مردم نمیجوشد و همیشه به دامن تنهایی و گوشه انزوا و خودگرایی پناه میبرد ، یا دچار غرور و تکبر است، یا از آثار و برکات" الفت" بیخبر است، یا مشکلی در تربیت خانوادگی داشته که او را "جمعی" بار نیاوردهاند و میدان برای "مردم جوشی" برایش فراهم نساختهاند.صاحبان روحیه سرد و خود گرا و مردم گریز، اغلب در کارهای عمومی شرکت نمیکنند و برنامههای مشترک نمیتواند آنان را جذب کند. ابراز عاطفه به مردم و مشارکت و همراهی و همدردی با آنان در امور و یاریرسانی در هنگامه نیاز، پشتوانهای برای روزهای "مبادا" فراهم میآورد.
عیب پوشی: حفظ "آبرو"ی دیگران، مهمترین نشانه دوستی و احترام و ارزشگذاری برای آنان میباشد. آبرو، سرمایهای است که به این راحتی به دست نمیآید و گوهر نفیسی است که اگر شکست، به این آسانی قابل جبران نیست.به همین اندازه که "عیبجویی" نکوهیده و نارواست، "عیبپوشی" نسبت به یک برادر مسلمان و آبروداری نسبت به یک مومن، ضروری و فضیلت میباشد.وقتی از لغزش و عیبی از دیگری باخبر میشوید، جوانمردی ایجاب میکند که پردهپوشی کنید و اگر نیاز به تذکر است، به خودش بگویید تا اصلاح کند.در کلام امیرمومنان است که ثمره اخوت و برادری آن است که پشت سرش آبرویش را حفظ کنی و عیبهایش را به عنوان هدیه به خودش بگویی.